Het Witte Dorp
In de wijk Oud-Stratum in Eindhoven vind je de buurt 'Het Witte Dorp'. Het Witte Dorp is een gaaf voorbeeld van een tuindorp, ontworpen in de 'moderne' stijl van de Nieuwe Zakelijkheid. In totaal 263 woningen van verschillende grootte zijn hier in één ontwerp gevat. De variatie binnen één basisconcept is groot.
De langgerekte bouwblokken met witgeschilderde bakstenen gevels en zwart basement hebben een asymmetrisch zadeldak van rode pannen. Hoekpanden sluiten de bouwblokken met andere hoogten, richting, garages en tuinmuren af. Betonnen afdekplaten boven de erkers lopen bij een deel van de woningen door als luifel boven de vlakke groene voordeur. De ramen op de begane grond zijn gevat in stalen kozijnen. Momenteel is het grotendeels een beschermd stadsgezicht en in zijn geheel een Rijksmonument van de Nederlandse Staat.
Historie
Op 4 mei 1937 bericht het Eindhovens Dagblad dat ongeveer acht hectare bouwgrond is verkocht ter rechterzijde van de Geldropseweg tot aan de Burgh. De hier geplande huizen worden ontworpen door W.M. Dudok, architect te Hilversum. Tegelijkertijd verspreidt makelaarskantoor J. van der Meeren de brochure Tuindorp "De Burgh" waarin fase 1, bestaande uit 82 woningen aan de Geldropseweg, St. Odastraat, Burghstraat en Ceintuur Baan (de huidige St. Jorislaan), wordt aangeprezen.
De "moderne huizen met veel glas en dus veel zon" worden gebouwd door de Eindhovense bouwonderneming P. van Grootel die al in 1936 een vrijwel identiek maar veel kleiner complex woningen bouwde in de Tilburgse wijk Zorgvliet. Van Grootel verzorgde ook een aanzienlijk deel van het reken- en tekenwerk. In mei 1938 worden de eerste woningen betrokken. De verhuur van de tweede fase wordt in juli 1939 aangekondigd in een advertentie van makelaarskantoor J. van der Meeren.
In de beginjaren kampt het Witte Dorp met veel leegstand. Niet alleen de hoge huren van gemiddeld zo'n veertig gulden per maand, maar ook het strakke, zakelijke ontwerp van de woningen wordt niet door iedereen gewaardeerd. Om iets aan de leegstand te doen verschijnt kort voor de oorlog nog een brochure met testimonials van enthousiaste Witte Dorp bewoners. In het eerste oorlogsjaar staan nog veertig woningen leeg. De meeste worden door de bezetter gevorderd om er manschappen van de Grüne Polizei te huisvesten. Ook worden er verschillende gaarkeukens gevestigd. Na het vertrek van de Duitsers in het voorjaar van 1941 komen er snel nieuwe bewoners en raakt het Witte Dorp volledig bewoond.
Tijdlijn
De tijdlijn geeft een mooi overzicht van gebeurtenissen in en publicaties over de wijk. Als bron voor de tijdslijn en deze pagina diende het boek "50 jaar het Witte Dorp in Eindhoven van Dudok".
50 jaar het Witte Dorp in Eindhoven van Dudok
Ter gelegenheid van het 50 jarig bestaan van de wijk verscheen onder redactie van Hans Hoekstra en Ed Marcélissen in 1989 het boek '50 jaar het Witte Dorp in Eindhoven van Dudok'. Dit rijk geïllustreerde boek geeft een uitgebreid overzicht van de geschiedenis van de wijk en de omgeving, vanaf het ontwerp eind jaren '30 tot en met de oprichting van het onderhoudsfonds in 1989. Ook de architectonische opzet komt ruimschoots aan bod. Helaas is het boek niet meer verkrijgbaar, maar voor de geïnteresseerde is wel een gescande versie beschikbaar.
Jubileumboek: 75 jaar Witte Dorp
Bij gelegenheid van het 75-jarig jubileum van het Witte Dorp is wederom een boek geschreven door een redactie uit de buurt (Liz de Bock, Cees Donkers, Hans Hoekstra, Paula van Overveld en Leo Schliekelmann), met als titel: 75 jaar Witte Dorp.
Het boek is verkrijgbaar via het bestuur Witte Dorp.
Klik hier voor het inkijk exemplaar.