Petrus Dondersstraat
In 2005 schreef Hans Hoekstra een straatnaamartikel over St. Odulphus. Nu schrijft Karel Smit over Petrus Donders, want op het straatnaambordje van de Petrus Dondersstraat staat alleen vermeld: ‘Missionaris geb. te Tilburg 1809-1887’.
Petrus (Peerke) Norbertus Donders werd op 27 oktober 1809 in een primitief huisje aan de rand van Tilburg geboren. Zijn vader was een arme thuiswever. Al heel jong verlangde Peerke om priester te worden, maar op twaalfjarige leeftijd zat hij achter het weefgetouw. Kinderarbeid was in die tijd heel gewoon. Van zijn droom om priester te worden kon niets komen, want zijn ouders waren straatarm.
Nadat hij in 1831 was afgekeurd voor militaire dienst, vroeg hij de pastoor hem te helpen. Hij mocht knecht worden op het kleinseminarie Beekvliet te Sint-Michielsgestel en werd vervolgens toch toegelaten tot de priesteropleiding. Tijdens zijn vervolgstudie aan het grootseminarie te Haaren kwam in 1839 Mgr. Grooff uit Suriname over naar Nederland op zoek naar priesters. Hij had in zijn missie slechts één missionaris. Op het seminarie schilderde hij de hopeloze situatie: het leed van de slaven, de ellende onder de melaatsen en het tekort aan priesters. Hij smeekte zijn gehoor om zich kandidaat te stellen voor de missie in Suriname. Petrus Donders was de enige, die zich meldde.
In 1842 vertrok hij naar Suriname en werd benoemd tot kapelaan in Paramaribo om eerst de taal (Sranan) van de lokale bevolking te leren en te wennen aan het tropisch klimaat. Hij is 14 jaar kapelaan in Paramaribo geweest. Elke dag was hij druk bezet: de H. Mis opdragen, godsdienstonderricht aan kinderen, zieken- en huisbezoek. In 1852 stierf Bisschop Mgr. Grooff en zo bleven Peerke Donders en zijn collega kapelaan Schepers alleen over, waardoor het werk meer en zwaarder werd.
In 1856 werd hij overgeplaatst naar Batavia, een melaatsendorp diep in het ondoordringbare oerwoud van Suriname. Melaatsen werden er naar toe verbannen vanwege hun besmettelijke ziekte. Ze moesten elkaar verplegen en met hun verminkte ledematen zelf hun voedsel bereiden. Het was een hel, waar uiteindelijk iedereen vroegtijdig stierf. Hier heeft Petrus Donders 27 jaar gewerkt. Dagelijks bezocht en verzorgde hij de melaatsen, gaf hun moed, bereidde stervenden voor op hun naderende dood en begroef uiteindelijk de doden. De kracht om dit alles te verdragen vond hij in zijn geest van boete en gebed. Later kreeg hij op Batavia hulp van medebroeders. Dat gaf hem de mogelijkheid om ook nog met de missionering onder de indianen te beginnen. In 1882 werd hij vanwege zijn leeftijd (73 jaar) teruggeroepen naar Paramaribo. Hij genoot voor het eerst in zijn priesterschap van het leven in een klooster, maar dat duurde nog geen 3 jaar. Hij werd weer teruggeplaatst in Batavia en trof daar zijn collega broeder Jan Bakker aan, die zelf melaats was geworden.
Ondanks zijn hoge leeftijd was hij de hele dag wederom in de weer en bezocht de omliggende plantages en indianendorpen. Maar hij liep al wel met de dood in de schoenen. Op nieuwjaarsdag 1887 kreeg hij een acute nierontsteking, waaraan hij -77 jaar oud- op 14 januari 1887 overleed.
Een dag later is hij het kerkhofje van Batavia begraven. Drie jaar later werd zijn stoffelijk overschot opgegraven en herbegraven achter de sacristie van de Sint Petrus en Paulus Kathedraal in Paramaribo. In 1921 werd het nog een keer herbegraven in een praalgraf in de linkerzijvleugel van het priesterkoor in deze kathedraal.
Al vrij snel na zijn dood werd het proces voor zijn zaligverklaring in gang gezet vanwege zijn jarenlange werk in de melaatsenkolonie 'Batavia'. Aan deze eenzame, verstoten en vergeten mensen heeft hij zich geheel en al toegewijd. Op 23 mei 1982 werd Petrus Donders zalig verklaard, nadat Paus Johannes Paulus II in 1979 al had bevestigd, dat in 1929 een kind op voorspraak van Donders was genezen van botkanker.
Donders' geboortehuisje in Tilburg werd in 1930 gereconstrueerd op de vroegere fundamenten en werd er een kapel gebouwd en processiepark aangelegd.
In 2009 is er een documentaire gemaakt over het leven van Peerke Donders getiteld 'Peerke Donders, zijn leven, zijn brieven'. Ook in dat jaar werd naast zijn nagebouwde geboortehuisje in Tilburg het Peerke Donders Paviljoen gebouwd, een museum gewijd aan deze bekende Brabantse missionaris.
Vermelding bronnen:
http://www.peerkedonders.nl
https://nl.wikipedia.org/wiki/Peerke_Donders
http://www.heiligen.net/heiligen/01/14/01-14-1887-peerke.php
http://www.npo.nl/peerke-donders-zijn-leven-zijn-brieven/22-08-2012/RKK_1552203
http://www.npo.nl/peerke-donders-zijn-leven-zijn-brieven/29-08-2012/RKK_1552213
